W pierwszym dniu emerytury wysoki urzędnik banku przebiega myślą całe swoje dotychczasowe życie. Czyta trzy listy - dwa pierwsze dotyczą jego kariery zawodowej, trzeci list - jego małżeństwa i mówi o niewierności Adele, którą poślubił po śmierci pierwszej żony. Piękna Adele, młodsza o dwadzieścia pięć lat wdowa, to modliszka nienasycona w swoich erotycznych apetytach, a zarazem kobieta ambitna, złakniona luksusu i prestiżu. On te potrzeby potrafi w pewnej mierze zaspokoić, gdyż posiada majątek i pozycję społeczną, ale jest człowiekiem bez właściwości. Tak bardzo, że pozostaje bezimienny, narrator nawet nie wymienia jego nazwiska, wystarcza mu sam zaimek.

Tytułowy szary kostium jest kluczowym rekwizytem powieści, który pojawi się także w finale. Piękna Adele wkłada go w szczególnych okolicznościach, jako zwiastun końca żałoby bądź jej zapowiedź. Postać Adele, wzorowana na znanym w literaturze wizerunku femme fatale, przywodzi na myśl bohaterki Maupassanta, Balzaca czy Pierre’a Louÿsa